Heeft jouw kind moeite met slapen? Komt hij midden in de nacht of ’s ochtends vroeg aan je bed staan? En lijdt je eigen nachtrust eronder? Kortom je zit met je handen in het haar en bent moe en radeloos. Je verlangt ernaar dat je kind langer in bed blijft liggen. Hoe fijn zou het zijn als je in het weekend kunt uitslapen? In dit blog deel ik twaalf tips om jou te helpen om je kind beter te laten in- en doorslapen.
Wat belangrijk is om te weten, is dat het even kan duren voordat (sommige van) deze tips werken. Gun jezelf en je kind daarom de tijd om hiermee aan de slag te gaan. Probeer zelf rustig te blijven als het je kind niet lukt om te slapen. Een kind voelt namelijk jouw onrust of stress.
Tip 1: Slaapritueel
Met name hooggevoelige kinderen hebben behoefte aan structuur en voorspelbaarheid. Het geeft een gevoel van veiligheid als zij weten waar ze aan toe zijn. Dit doe je bijvoorbeeld door een vast dagritme, waarop je op gezette tijden eet en slaapt. Een vast ‘naar-bed-gaan-ritueel’ is daarom onmisbaar voor deze kinderen.
- Geef van tevoren aan dat het bijna bedtijd is, zodat je kind weet wat er gaat gebeuren en hetgeen waar hij mee bezig is, kan afronden. Voor kinderen is tijd een abstract begrip. Als je zegt ”Het is over 10 minuten bedtijd.”, dan heeft een kind dat niet kan klokkijken daar geen gevoel of beeld bij hoelang dat duurt. Je kunt hiervoor een time timer gebruiken waarbij je de gewenste tijd, bijvoorbeeld die 10 minuten, door middel van een rode wijzerplaat zichtbaar maakt. Een goedkoper alternatief is een kookwekker met een kleurindicatie van resterende tijd. Je hebt deze kookwekker ook in een magnetische variant die bevestigt kan worden aan de koelkast, magnetron of een magneetbord.
- Zing samen dat ene liedje of lees een leuk verhaaltje. Voor de hele jonge kinderen (1 – 3 jaar) is het Woezel & Pip – Voorleesboek heel geschikt. Er zit een cd bij met meezingliedjes. Het boek Slaapklets! is bijvoorbeeld een leuk boek voor volle kinderhoofdjes. Je heb verschillende boekjes van Slaapklets!. Het is een dag- en nachtboek voor kleine en grote mensen. Vul voor het slapengaan een pagina in. Schrijf, kies, kruis aan, teken, ontspan, lach, lees. En klets! Van ademhalingstips en ontspanningsoefeningen tot grappige vragen. Slaapklets! laat je kletsen over vandaag, vooruitkijken naar morgen, ontspannen en lekker slapen. Zie voor leuke en leerzame boeken het blog: Boeken voor hooggevoelige kinderen.
Tip 2: Slaaptrainer
Jonge kinderen hebben niet het tijdsbesef dat wij volwassenen hebben. Voor hen start de dag als je je ogen opent, en deze eindigt zodra je naar bed gaat. Leg jonge kinderen uit op een manier die voor hen te begrijpen is waarom ze slaap nodig hebben en hoelang. Dan weten ze ook wat er van hen verwacht wordt. Een slaaptrainer is een mooie ondersteuning om kinderen te helpen het ‘grote mensen’ tijdsbesef uit te leggen. Een voorbeeld hiervan is slaaptrainer Sam, die gaat slapen als jouw kind ook naar bed gaat. Hij sluit zijn ogen en het scherm op zijn buik wordt rood. Voor de vroege vogels heeft Sam Slaaptrainer een hele handige functie; hij laat namelijk precies zien hoelang het nog duurt voordat hij wakker wordt. Een half uur voordat Sam wakker wordt, verandert het scherm op zijn buik naar een oranje kleur. Om aan te geven hoelang het precies duurt zullen de 12 sterretjes 1 voor 1 verdwijnen, en zo de 30 minuten aftellen. Zodra je kind op mag staan opent Sam zijn ogen, het scherm kleurt groen en er verschijnt een zon op het scherm. Er zijn verschillende soorten slaaptrainer, zoals bijvoorbeeld een slaaptrainer met slaapmuziekjes en nachtlampje en in de vorm van een knuffel of alleen als nachtlamp.
Tip 3: Slaapkamer
De slaapkamer is in de eerste plaats een plek om te slapen, waar je kind ook kan spelen. Richt het daarom ook primair als slaapkamer in. Als er veel speelgoed ligt, kan dit ook voor de nodige prikkels zorgen. Een schone goed geventileerde en opgeruimde kamer is daarom erg belangrijk. Als je kind de leeftijd daarvoor heeft, betrek hem of haar bij het maken van een fijne slaapplek. Hoe wil je kind z’n kamer ingericht hebben; zoals waar moet het bed en eventuele kasten staan? Let verder op de volgende dingen:
- Zorg ervoor dat de kamer goed verduisterd is, zodat er geen licht binnenkomt dat je kind wakker houdt. Vindt je kind het te donker? Doe dan een nachtlampje aan. Bijvoorbeeld een stopcontact nachtlampje, dat de hele nacht aan kan blijven om je kind gerust te stellen. Je kunt ook een babyprojector neerzetten dat het plafond omtovert in een sterrenhemel en helpt om je kind tot rust te komen, deze is onder andere te krijgen in de vorm van een leuke knuffelschilpad. Verder zijn er projectoren met verschillende mogelijkheden. Zo zijn er babyprojectoren die ook een rustgevend muziekje kunnen afspelen om je kind in slaap te helpen, in de uitvoering van bijvoorbeeld een knuffelbeer. Tot slot zijn er projectoren die je op een nachtkastje plaatst of die je op kunt hangen en lantaarns.
- Daarnaast kunnen hoogsensitieve kinderen gevoeliger zijn voor de temperatuur in hun slaapkamer en tocht, maar ook felle kleuren van bijvoorbeeld muren of meubels.
- Wil je je kind een veilig en knus plekje geven om in te slapen? Dan is de Deryan bedtent of bedtent in een speciaal thema een mooie oplossing. Je hebt ze in verschillende soorten en maten. Sommige werken meteen ook als klamboe. Je kunt er zowel in slapen als in spelen.
- Een ontspannen foto van jou en/of je partner op de kamer van je kind, kan ook een geruststellende werking hebben,
- Een knuffel met een nachtlampje en een muziekje kan je kind een veilig en geruststellend gevoel geven voor het slapen gaan, zoals bijvoorbeeld Trusten Uil (0 – 2 jaar) of kikker ‘Twinkling Firefly Frog’ (0,3 – 3 jaar) Voor iets oudere kinderen is de Catboy knuffel met alleen een nachtlampje dat na 10 minuten weer uitgaat, een leuk knuffelvriendje om mee naar bed te nemen.
Tip 4: Slaapmachine
Een slaapmachine is ideaal voor je baby. Witte ruis zorgt ervoor dat geluiden in het huis of van het verkeer gereduceerd worden. De 9 rustgevende geluiden brengen een diepe slaap. Het speciale breathing light zorgt voor een betere ademhaling. Je baby zal heerlijk slapen maar je kunt het natuurlijk ook zelf gebruiken om tot rust te komen. Het apparaat is zeer compact en stijlvol. Je kunt het gemakkelijk meenemen en op verschillende locaties gebruiken. Het past bijvoorbeeld ook in je home office. De rustgevende geluiden zorgen voor efficiënter werken.
Tip 5: Beeldschermen
Led-licht, het type licht dat beeldschermen uitstralen, is heel helder licht. Naast dat het slecht is voor de ooglens van jonge ogen, heeft het effect op je biologische ritme als je er ’s avonds naar kijkt. Het onderdrukt de aanmaak van melatonine en daarmee je slaap. Melatonine is namelijk het hormoon dat aangemaakt wordt als het avond wordt, zodat je goed kunt slapen. Dit led-licht, wordt ook wel ‘blauw licht’ genoemd en zit naast lampen in allerlei apparaten. Denk bijvoorbeeld aan mobiele telefoons, tablets, laptops en televisies. Het heeft geen zin om ’t beeldscherm minder fel te zetten. De nieuwste smartphones hebben wel de optie om dit blauwe licht weg te filteren. Op iPhones en iPads heb je daar een speciale functie op die ‘Nightshift’ heet en die je zelf kunt inschakelen.
Laat je kind geen of zo min mogelijk beeldschermen gebruiken na het avondeten, als je wilt dat hij op tijd gaat slapen. Voor een kind dat geen slaapproblemen heeft, is de richtlijn één uur voor bedtijd geen beeldscherm meer. Heeft je kind wel moeite met in- en doorslapen, houdt dan de richtlijn aan van twee uur voor bedtijd geen beeldscherm meer. Ook zijn heftige emoties vlak voor het slapengaan niet goed voor een gezonde slaap. Daarom zijn enge films, racegames of vechtspelletjes niet zo’n goed idee.
Tip 6: Rustmomenten
Aangezien hooggevoelige kinderen gevoeliger zijn voor zowel interne als externe prikkels, zijn rustmomenten heel belangrijk. Als je namelijk genoeg (nacht)rust hebt, kun je ook veel meer hebben. Zorg dat je kind genoeg daglicht krijgt, zodat zijn biologische klok geactiveerd wordt. Dus ga lekker naar buiten. Stress kan je biologische klok ontregelen. Als een kind overdag veel prikkels te verwerken heeft gehad en ‘s avonds in bed ligt, dan vallen ineens alle prikkels weg. Het is dan moeilijk om rustig te gaan slapen.
Vaste speel- en rustmomenten overdag geven houvast en brengen rust en zorgen ervoor dat je kind niet overprikkeld in bed ligt met als gevolg dat hij niet kan slapen. Probeer daar een balans in te vinden. Plan niet teveel (drukke) activiteiten in op een dag. Dit geldt ook voor kinderen die juist prikkels opzoeken. Zij zullen niet graag een middagdutje willen doen, als ze de leeftijd daar nog voor hebben. Valt je kind niet in slaap met z’n middagdutje, dan is het goed om ervoor te zorgen dat je kind minder prikkels krijgt en toch rust krijgt. Verder kan het zijn dat je kind overdag z’n dutjes niet meer nodig heeft en daardoor ’s avonds moeilijker in slaapt valt. Volg daarin je gevoel.
Tip 7: Ontspanning
Als je ontspannen bent, is het makkelijker om in slaap te vallen. Waar hooggevoelige kinderen veel baat bij hebben, is om onder de douche te gaan (of in bad). Om zo alle prikkels van de hele dag van zich af te spoelen. Is je kind onrustig, dan kan een verzwaarde knuffel of deken helpen. De dierenknuffel kan op de schouder, rond de nek of op de dijen worden gelegd. Een gebruiksperiode van ongeveer 15 tot 20 minuten wordt aanbevolen vanwege het gewicht. Er zijn kinderen die zich beter kunnen ontspannen als ze gemasseerd of als ze voorgelezen worden. ‘Doe je ogen dicht, wees heel stil en stel je voor…’ Voor heel veel kinderen over de hele wereld begint het verhaaltje voor het slapen gaan iedere dag weer met deze woorden. Dit is het moment van de dag waarop even niets meer hoeft en kinderen lekker mogen ontspannen.
De boeken Relax kids!, Relax kid – De Wens-ster en De Toverdoos laat kinderen (vanaf 5 jaar) zien hoe ze op een relaxte en grappige manier hun lichaam en geest kunnen ontspannen. Marneta Viegas heeft bekende sprookjes en kinderversjes omgezet in eenvoudige visualisaties. Kinderen kunnen zo in contact komen met de bron van positieve en zuivere gevoelens in henzelf. De ‘meditaties’ zijn vooral gericht op vrede, liefde en geluk en stimuleren de verbeeldingskracht en creativiteit van kinderen. Aan het eind van iedere meditatie vind je een affirmatie, waardoor je kind de innerlijke vrede die het zojuist gevonden heeft, kan vasthouden.
De kindermeditatie-cd biedt je kind rust en ontspanning op een prettige, sprookjesachtige manier. Hij wordt naar een andere wereld meegenomen, waar de tijd stil lijkt te staan en waarin alles mogelijk is. Er moet even niets en dat is in deze drukke wereld wel een aangename luxe. Of je zet een cd op met rustgevende muziek. Zo heeft Joshua Leeds de maker van de cd Goodnight Baby speciale muziek ontwikkeld die rustgevend werkt bij baby’s, mede door toevoeging van geluiden, zoals hartslag, die de baby hoorde in de buik. Deze cd is ook te gebruiken als achtergrondmuziek bij het geven van een ontspannende massage.
Tip 8: Verzwaringsdeken
Op school, thuis en onderweg, overal wordt je kind overladen met informatieprikkels. Door middel van een verzwaringsdeken krijgt jouw zoon of dochter weer de nachtrust die nodig is om uitgerust op te staan. Hoe werkt zo’n verzwaringsdeken nou eigenlijk? Je lichaam is sinds de oertijd al getraind om hogere druk op de zenuwen te ervaren als een veilig gevoel. Zodra er hogere druk uitgeoefend wordt, zullen je hersenen dit herkennen als een positief gevoel. Hierdoor komt er serotonine, dopamine en zelfs melatonine vrij en zoals dit al jaren bekend is, zijn dit de hormonen die je nodig hebt om jezelf gelukkiger te voelen. Door dit alles daalt je hartslag, je stresshormoon cortisol en bloeddruk op een natuurlijke manier. En naar aanleiding van al dit, zal jouw zoon of dochter dus beter kunnen genieten van zijn of haar nachtrust!
Tip 9: Achterhaal zelf de oorzaak of vraag het je kind
Probeer zelf te achterhalen wat de oorzaak is van het slaapprobleem van je kind. Komen er tandjes door? Heeft je kind koorts, last van darmkrampjes of een vieze luier? En zoek daar dan een bijpassende oplossing voor. Als je kind al wat ouder is, dan kun met hem praten over wat er aan de hand is en wat hij nodig heeft, zodat hij lekker kan slapen. Misschien is dat een lievelingsknuffel, een muziekje of een warme kruik als het koud is? Misschien zit hij ergens mee of is hij ergens bang voor? Sommige kinderen zeggen dat ze ‘spookjes’ zien. Voor kinderen is het belangrijk dat ze gezien, gehoord en zich veilig voelen.
Tip 10: Entiteiten
Ziet jouw kind ‘spookjes’ oftewel entiteiten? Of jij nu wel of niet hetzelfde ervaart als je kind. Laat je kind weten dat je hem serieus neemt. Daarmee geef je je kind vertrouwen dat hij bij jou als ouder ook hiervoor terecht kan. Als je zelf ook iets ervaart, is het al iets makkelijker omdat je de ervaring kunt delen. Laat je kind vertellen over wat hij waarneemt op het moment dat hij erover begint. Luister aandachtig zonder te oordelen. Vaak zijn het onbekenden, maar soms ook geesten van overledenen die ze hebben gekend. Sommige geesten proberen hen bang te maken of doen gek terwijl anderen gewoon door de kamer lopen.
Na de kleuterleeftijd hoor je er nog weinig kinderen hierover. Dit kan zijn doordat er geen waarnemingen meer zijn of omdat ze geleerd hebben dat veel volwassenen het niet geloven.
Deze waarnemingen leiden vaak tot angstaanvallen, nachtelijke huilbuien en nachtmerries. Deze kinderen zijn dan ook bang om alleen te slapen of willen niet alleen in hun kamer zijn. Sommige kinderen hebben zowel overdag als ’s nachts plasongelukjes terwijl ze normaal wel zindelijk zijn.
Tip 11: Wateraders en aardstralen
Slaapt jouw kind al een tijd slecht, dan kan het zijn dat zijn bed op een aardstraal staat. “Het leven bestaat uit trillingen, zoals bijvoorbeeld geluid. Trillingen zijn onzichtbaar. Wateraders en aardstralen zitten diep onder de grond en deze geven een bepaalde trilling door. Het lichaam vangt deze trilling op. Het lichaam is niet gewend aan deze trilling en moet zich daarop instellen. Voor mensen die daar gevoelig voor zijn kost dit veel energie. Kunnen we overdag meer energie opdoen dan we ‘s nachts aan de waterader afgeven, dan zullen we geen negatief effect ondervinden.
Omdat dit zoveel energie kost heeft het lichaam geen of te weinig energie om bijvoorbeeld te herstellen van ziekten en/of operaties, deze personen zijn zonder reden ook vaak moe. Over het algemeen kan worden aangenomen dat volwassenen of kinderen die op een kruising van wateraders liggen vaak problemen hebben met onder andere de blaas, bedplassen, laat zindelijk zijn, koude voeten, huidproblemen, baby’s die veel huilen en/of erg onrustig zijn, nierbekkenontsteking, gewrichtspijnen en zelfs reuma kan hierdoor ontstaan.” Bron: https://wichelroedebrabant.nl/wat-zijn-wateraders/.
Mocht je het idee hebben dat dit weleens de oorzaak zou kunnen zijn van het slaapprobleem van jouw kind, zet dan zijn bed op een andere plek in zijn slaapkamer. Als je kind oud genoeg is, kan hij zelf aangeven waar hij graag wil dat z’n bed staat.
Heeft jouw kind weleens last van ‘spookjes’ in zijn kamer? Ligt hij net lekker in z’n bed om te gaan slapen, krijg hij bezoek. Een spookje dat altijd verstoppertje speelt als papa of mama komt kijken. Alleen je kind kan het spookje zien. Jullie hebben vast al van alles gedaan om het spookje weg te krijgen, maar niets heeft geholpen. Lees dan het boekje Hoe tover ik een spookje van mijn kamer? In dit boekje vertelt de schrijfster een geheim, namelijk hoe je spookjes uit je kamer wegtovert. Laatje kind het boekje onder zijn kussen leggen, dan kan hij het zo pakken als er weer zo’n vervelend spookje op zijn kamer zit.
Tip 12: Vraag om hulp
Het kan zijn dat je al van alles hebt geprobeerd om je kind goed te laten slapen. Dat niets lijkt te helpen. Dat is heel frustrerend en uitputtend voor jou als ouder. Laat je kind nooit huilen of krijsen als het slapen niet lukt. Dit veroorzaakt erg veel stress. Een kind heeft geen tijdsbesef en weet namelijk niet wanneer jij er weer bent. Dit geeft een groot gevoel van onveiligheid. De kans is groot dat hij daar alleen maar overstuur van raakt. Kom je er zelf niet uit, neem dan contact op met mij via christine@sterrenhemel.info. Er kan iets zijn wat je over het hoofd ziet. Kinderen begeleiden is maatwerk. Dan is het fijn als er iemand met je meedenkt. Bedenk wel dat als de in- of doorslaapproblemen van je kind langer aanhouden en ernstig zijn, het belangrijk is om contact op te nemen met de huisarts.
Fijne nachtrust!
Christine Hemel | HSP- en kindercoach
Holistisch gezins- en kindercoach
____________________________________________________________________________________________
Wil jij ervaringen uitwisselen over dit onderwerp met gelijkgestemden of wil jij weten hoe je je kind leert omgaan met zijn hooggevoeligheid? Dat kan in de Facebookgroep Hooggevoelige Moeders en Kinderen. Je bent van harte welkom!
Maak dan de hooggevoeligheidstest: